ترنم معرفت

گام به گام تا رسیدن به معبود

ترنم معرفت

گام به گام تا رسیدن به معبود

ترنم معرفت

بسم الله الرحمن الرحیم
به گفته ی احادیث در آخر الزمان نگه داشتن دین سختتر از نگه داشتن آهن مذاب در دست است. هدف از ایجاد این وبلاگ تقویت باورهای دینی و اعتقادی و پاسخ به سوالات اعتقادی ، احکام و هرگونه سوالات دینی است. باشد که مورد رضایت حضرت ولی الله الاعظم روحی لتراب مقدمه فداه قرار گیرد و به اندازه ی ساعتی باعث تعجیل در امر فرجشان شود.
آمین.

۱۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «نماز» ثبت شده است

۳۰
شهریور

بسم الله الرحمن الرحیم

شیطان، یکسال گذشته هر تلاشی از دستش برمیومد انجام داد تا مردم کمتر به سمت معنویت قدم بردارند و بیشتر به سمت گناه کشیده بشن؛ اما معبود ما انقدر مهربون و بخشنده است که از هر موقعیتی برای ما یک فرصت برای بخشیده شدن ساخته. حالا هم در آخرین روز سال قمری، نمازی برای ما قرار داده که با خواندن آن شیطان از ناامیدی ناله سر می دهد. 

ماه ذی الحجه آخرین ماه قمری است. یکی از اعمال آخرین روز این ماه که از مرحوم «سیّدبن طاووس» نقل شده است، این است که، دو رکعت نماز مى خوانى و در هر رکعت، یک مرتبه سوره «حمد» و ده مرتبه سوره «قل هو اللّه» و ده مرتبه «آیة الکرسى» را مى خوانى و پس از نماز مى گویى: 


اَللّهُمَّ ما عَمِلْتُ فى هذِهِ السَّنَةِ مِنْ عَمَل نَهَیْتَنى عَنْهُ وَلَمْ تَرْضَهُ، 

خدایا آنچه انجام دادم در این سال از اعمالى که مرا از آن نهى فرمودى و راضى بدان نبودى 

وَنَسیتُهُ وَلَمْ تَنْسَهُ، وَدَعَوْتَنى اِلَى التَّوْبَةِ بَعْدَ اجْتِرائى عَلَیْکَ، اَللّهُمَّ فَاِنّى 

و من آن را فراموش کردم ولى تو فراموشش نکردى و مرا به بازگشت بسویت خواندى پس از دلیرى کردنم بر تو خدایا من از آن 

اَسْتَغْفِرُکَ مِنْهُ فَاغْفِرْ لى، وَما عَمِلْتُ مِنْ عَمَل یُقَرِّبُنى اِلَیْکَ فَاقْبَنلْهُ مِنّى

اعمال آمرزش مى طلبم پس بیامرز آنها را و هر عملى که انجام دادم از اعمالى که مرا به تو نزدیک گرداند پس آن را از من قبول کن 

وَلا تَقْطَعْ رَجآئى مِنْکَ یاکَریمُ. 

و قطع مکن امیدم را از خودت اى بزرگوار. 
وقتى چنین کردى شیطان مى گوید: واى بر من! هرچه در مدّت این سال زحمت کشیدم (و او را وسوسه کردم) با این عمل، همه را از بین برد و سالش را به خیر پایان داد1!

گاهی به سادگی از کنار این نماز و دعاها می گذریم و فقط درباره شون میخونیم، اما همین نمازها و دعاهای ساده به عنوان توشه در کارنامه اعمالمون ثبت می شن و روزی که ناامید از همه جا فقط منتظر یک نقطه مثبت در نامه ی اعمالمون هستیم، به کمکمون میاد.

منبع:
1.اقبال ، ص 530
۳۰
تیر

بسم الله الرحمن الرحیم

وارد مسجد شد. با ناراحتی گفت حالا چجوری نماز بخونم؟ 

گفتم مگه چی شده؟

گفت: داشتم میومدم طرف مسجد که یه کلاغ روی لباسم خرابکاری کرد؛ حالا لباسم نجس شده و نمی تونم نماز بخونم. 

گفتم: اگه مقلد رهبری باشی ایشون فضله پرندگان رو نجس نمی دونند، می تونی با خیال راحت نمازتو بخونی. 

این که آیا فضله پرندگان نجس است یا خیر؟ پرندگان از این نظر به دو قسم تقسیم می شوند:

 

1- پرندگان حلال گوشت.

 

2-   پرندگان حرام گوشت.

 

فضله پرندگان حرام گوشت نجس است اما فضله پرندگان حلال گوشت و حیوانات کوچک مثل پشه و مگس که گوشت ندارند پاک است1.

 

البته برخی دیگر از فقها یا فرموده اند: بنا بر احتیاط مستحب، باید از فضله پرندگان حرام گوشت اجتناب کرد، یا به پاک بودن فضله پرندگان حرام گوشت، فتوی داده اند.

 

در زیر این فتاوا را ملاحظه می کنید:

 

(اراکى:) فضله پرندگان حرام گوشت بنا بر اقوى‏ نجس نمى‏باشد، اگر چه احتیاط مستحبّ است که از آن اجتناب شود.

 

(گلپایگانى، صافى، فاضل:) فضله پرندگان حرام گوشت پاک است (گلپایگانى، صافى: ولى خوب است احتیاطاً از آن اجتناب شود خصوصاً در خفّاش و مخصوصاً نسبت به بول آن).

 

(خوئى، تبریزى، سیستانى:) بول و فضله پرندگان حرام گوشت پاک و بهتر اجتناب از آنها است.

 

(مکارم:) فضله و بول پرندگان حلال گوشت و حرام گوشت نجس نیست ولى احتیاط مستحبّ پرهیز از حرام گوشت است مخصوصاً از بول خفّاش2.

 

(خامنه ای) آیا فضله پرندگان حرام گوشت؛ مانند کلاغ و زاغ و عقاب و طوطى نجس است؟

 

جواب: فضله پرندگان حرام گوشت نجس نیست3.

 

 منبع:

1.توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 69، مسأله 84 و 85. آیت بهجت می فرماید: فضله پرندگان حرام گوشت نجس است اما فضله پرندگان حلال گوشت و حیوانات کوچک مثل پشه و مگس که گوشت ندارند پاک است و فضله خفّاش بنا بر احتیاط نجس است.

2.همان.

3. أجوبة الاستفتاءات (بالفارسیة)، ص: 54، س 279.

۱۷
تیر

بسم الله الرحمن الرحیم
پدرم همیشه از دوستان زمان انقلابش خاطرات نابی تعریف می کنه. هر بار هم با حسرت از شهادتشون میگه. می گفت یکی از دوستانش هر سال تمام اموالش (هر چیزی که داشت) رو نصف می کرد، نصفش رو برای خودش نگه می داشت و بقیه رو به نیازمندان می داد. می گفت: یه بار ازش پرسیدم: اخه وقتی همه چیز رو نصف می کنی؛ چطور زندگی می کنی؟ 
جواب داده بود: من با خدا معامله می کنم. وقتی هم که با خدا معامله کنی ضرر نمی کنی. مشکل اینه که خیلی ها به خدا اعتماد ندارن. بیشتر از همه ی چیزهایی رو که در راه خدا میدم به سرعت برمیگردن بهم. 
خداوندمتعال میفرماید:
«کسانی که کتاب الله (قرآن را) می‌ خوانند و نماز را پا برجای می‌ دارند و از چیزهائی که بدیشان داده‌ ایم، پنهان و آشکار، انفاق می کنند، آنان چشم امید به تجارتی دوخته ‌اند که هرگز بی‌ رونق نمی ‌گردد و از میان نمی ‌رود1»

منبع:

1.-[فاطر/29] : انَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتابَ اللّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ سِرّاً وَ عَلانِیَةً یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ 

۰۶
ارديبهشت

بسم الله الرحمن الرحیم

در مسجد مشغول نماز بودیم که بچه ای وارد صفوف نماز شد و مهر یکی از نمازگزارن رو چند متر آن طرف تر پرتاب کرد. سریع نماز رو شکست و بعد از چند غرغر که به بچه کرد، دوباره شروع به نماز خوندن کرد. 

اما باید بدونیم که در هر حالتی ما جایز نیستیم که نماز رو بشکنیم. در این مورد می شد چند لحظه بدون اینکه ذکری بگویند کمی جلوتر بروند و مهر را بردارند. اگه این کار شدنی نبود می تونستند از تسبیح تربتی که کنارشون بود استفاده کنند. اگر مهر تربت نبود می شد از دستمال کاغذی، سنگ یا چوب یا کاغذ استفاده می کرد. 

امام خمینی- فاضل-  خوئی تبریزی - صافی مساله 1084 : اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد یا اگر دارد بواسطه سرما یا گرمای زیاد و مانند اینها نمی‏تواند بر آن سجده کند باید به لباسش اگر از کتان یا پنبه است‏سجده کند و اگر از چیز دیگر است بر همان چیز سجده کند و اگر آن هم نیست باید بر پشت دست و چنانچه آنهم ممکن نباشد به چیز معدنی مانند انگشتر عقیق سجده نماید.

۱۹
اسفند
بسم الله الرحمن الرحیم
می گفت: مدتی بود که نمازهام اصلا به دلم نمی نشست. از خودم ناراحت و دلگیر بودم. چرا باید نمازهامو با بی توجهی و غفلت بخونم؟ اونم نمازهایی که اینقدر بهشون سفارش شده و ستون دین هستند.
تا اینکه بهم کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم رو معرفی کردن. بعد از خوندنش نمازهام رنگ و بوی دیگه ای گرفتن خیلی از قبلم بهتر شده. هنوز عالی نشدم ولی در حال تلاش برای بهتر و بهتر شدن هستم.

کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم ،مجموعه سخنرانی های ارزشمند استاد پناهیان در این موضوع است که بصورت کتاب به چاپ رسیده  و بسیار مورد استقبال قرار گرفته طوری که به چاپ هشتم رسیده.
البته فایل های صوتی این کتاب هم موجود است و برای افرادی که وقت مطالعه ندارند، مناسب است.
در قسمتی از کتاب می خوانیم:
قصد ما نصیحت کردن نیست، بلکه یکی دو رمز و راز دربارۀ نماز وجود دارد که کمتر گفته شده است و ما می‌خواهیم در مورد آن رموز به گفتگو بنشینیم و ببینیم چقدر راحت می‌توان با نماز به مراتب بلند معنوی رسید، ولی متأسفانه ما خودمان را از بهره‌برداری از چنین عبادت پراثری محروم کرده‌ایم.


لینک خرید اینترنتی کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم...

http://bayanbox.ir/view/5927815370083843968/Book-Namaz.jpg
۱۶
بهمن

بسم الله الرحمن الرحیم

تا صدای اذان به گوش رسید، پسرکم اومد و گفت میشه عبای منو بیاری؟ منم میخوام باهات نماز بخونم. بلافاصله دخترم هم با اشاره بهم فهموند که چادر نماز و مهرش رو می خواد. خیلی بامزه کنار من دوتایی نماز می خوندند و با هر حرکت من اون ها هم اون کار رو تکرار می کردند.

  بعضی خونواده ها خودشون تقید خاصی به احکام شرعی ندارن، نمازهاشون رو هم آخر وقت می خونن، بعد ناراحت هستن که چرا بچه های ما نماز نمی خونن و خیلی مقید نیستن.

خیلی وقت ها اصلا نیاز نیست که به بچه ها دائما یادآوری کنیم ، که نماز بخون یا دروغ نگو یا ... وقتی بچه ها رفتار درست خونواده رو ببینن ، دیگه نیازی به امر و نهی ندارن خودشون رفتار مناسب رو در پیش می گیرن.

امام صادق علیه السلام: مردم را با غیر زبان خود [به مذهب خویش] دعوت کنید، تا پارسایى و سخت کوشى [در عمل و عبادت] و نماز و خوبى را از شما ببینند؛ زیرا اینها، خود [بهترین] مبلّغند1.

http://navadiha.ir/files/uploads/filez1/1418879928.%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%AD%D8%A7%D9%84%20%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%20%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86%20%D8%B9%DA%A9%D8%B3%20%D8%AC%D8%A7%D9%84%D8%A8.jpg

منبع:

1.الکافی : 2 / 78 / 14: کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ ألسِنَتِکُم ، لِیَرَوا مِنکُمُ الوَرَعَ وَالاِجتِهادَ وَالصَّلاةَ وَالخَیرَ ، فَإِنَّ ذلِکَ داعِیَةٌ

۰۴
بهمن


بسم الله الرحمن الرحیم

می گفت: نمازم رو می خونم ، سعی هم می کنم که اول وقت بخونم. حتی تلاش می کنم روزانه ادعیه ای رو هم بخونم. تا جایی که بشه بنا ندارم که گناه انجام بدم، اما گاهی گناه هم می کنم و این موقع است که از همه چیز ناامید می شم. احساس می کنم همه ی نمازهام تباه شدن. فکر می کنم چطور میشه که هم نماز می خونم و هم گناه می کنم،انگار این نمازها هیچ اثری بر من ندارند.

گفتم: اتفاقا همین که از گناه کردن اینقدر ناراحت می شی ، نشون می ده که نمازها برای شما اثر داشته و این بینش رو به شما داده که کسی که نماز می خونه نباید گناه کنه، هر چند که فکر کنه این گناه کوچیکه. اما نا امید شدن هم راه حل درستی نیست. چون باعث دلسرد شدن شما از انجام واجبات می شه. اتفاقا این ناراحتی رو باید به فال نیک بگیری و ازش در راستای ترک گناه استفاده کنی.

امام علی علیه السلام می فرمایند: حیا از خدا بسیارى از گناهان را پاک مى‏ کند1.

کسی که بعد از انجام گناه از نمازهاش خجالت زده می شه، با خودش فکر می کنه که لذت گناه یک لذت زودگذر و تمام شدنی است. اما اثری که از اون گناه برای من باقی می مونه ممکنه به تباهی همه ی اعمالم منجر بشه.

بهترین راه برای استفاده از این حالت به نظر من تقویت حالت انس با دعا و نمازهاست؛ مثلا سعی کن روی حضور قلبت تو نماز کار کنی؛ یا اینکه تا جاییکه میتونی نافله های نمازهات رو بخون؛ یا دعاهای روزانه رو تو برنامه ریزی هات بگذار. 

ان شاالله که خدا توفیق دوری از گناهان رو به همه مون عنایت کنه.
http://ahlolbait.com/files/161/image/1.jpg


منبع:

1.تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 257: اَلحَیاءُ مِنَ اللّه‏ِ یَمحو کَثیرا مِنَ الخَطایا

۰۸
آذر

بسم الله الرحمن الرحیم


http://www.azmezohoor.lxb.ir/upload/a/azmezohoor/image/azmezohoor%20(15).jpg

هربار که شروع به نماز خواندن می کرد، همه ی خانه را زیر نظر داشت. گاهی حتی حواسش به اخبار تلویزیون هم بود و بعد از اتمام نماز راجع به بعضی خبرها مطالبی هم می گفت؛ اما مدتی بود که در فکر بود. ابراز ناخرسندی می کرد از نمازهایش.

برایش این روایت را خواندم:

امام صادق علیه السلام می فرمایند: هر کسی که دو رکعت نماز بخواند و بداند در آن ها چه می گوید، نمازش که تمام شد، گناهی بین او و خداوند باقی نمی ماند1.

روایت را که شنید، چهره اش عوض شد. گفت از این به بعد مواظب تک تک جملات نمازهام هستم. سعی می کنم در اتاقی تنها و به دور از شلوغی ها با خدا خلوت کنم. تمرین می کنم که حضور قبل داشته باشم. تصمیم گرفته بود، نمازهایش را به بهترین شکل بخواند.

یکی از بهترین راه های حضور قلب در نماز، توجه به معنی نماز است. هر عبارتی رو که به زبان میاریم، به معنی و مفهومش هم توجه کنیم، اینطوری دیگه موضوعات دیگه مجال جلوه نمایی پیدا نمی کنند.

یکی دیگر از راه ها هم داشتن جای مخصوص نماز در اتاقی خلوت و آرام است. اینکه اتاق خالی باشه ، کمک بزرگی به حضور قلب می کنه، چون دیگه وسیله ای نیست که ما رو یاد خاطره یا مطلبی بیاندازه و حواسمون رو پرت کنه.

ان شاالله که نمازهامون مورد قبول درگاه احدیت قرار بگیره.

برخی پرسش و پاسخ ها درباره اهمیت و شرایط نماز اینجا هست، اگه شما هم سوال هایی دارید میتونید سری بزنید.


منبع:

1.الکافی، ج 12، ص: 266: مَن صَلّی رَکعَتین یَعلمُ ما یقولُ فیهما اِنصَرفَ و لیس بینه و بینَ اللهِ ذنبٌ

۰۵
آبان

بسم الله الرحمن الرحیم


http://s3.picofile.com/file/7722650535/6488_24821_1391_07_23_16_5_4_5AC.jpg

یکی از آشناهامون به خاطر شغلش دائما در سفر بود. به خاطر تقیدی که به نماز اول وقت داشت، هیچوقت نماز اول وقتش ترک نمی شد. خیلی وقتها وسط جاده پیاده شده بود چون راننده قبول نکرده بوده برای نماز بایسته. می گفت امتحان کردم هر موقع نماز اول وقتم رو به تأخیر انداختم یا به کارم نرسیدم یا اینکه یه اتفاقی برام افتاده، آخه به خدا قول دادم که هیچوقت نمازم رو به تأخیر نندازم. خودش می گفت تا حالا اثرات زیادی از این اصرار به اول وقت دیدم.

امام علی علیه السلام می فرمایند:

در نامه خود به محمّد بن ابى بکر- : مراقب وقت نماز باش و آن را به هنگام بخوان ، نه به دلیل بیکارى آن را پیش از موقع بخوان و نه به سبب کارى آن را از وقتش به تأخیر انداز 1

در روایات تأکید زیادی بر نماز شده است. رابطه ای بین بنده و پروردگار که موجب سعادت بنده و خوشنودی پرودگار خواهد شد.

رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند:

نماز، از آیین هاى دین است و رضاى پروردگار، در آن است. و آن راه پیامبران است. براى نمازگزار، محبت فرشتگان، هدایت، ایمان، نور معرفت و برکت در روزى است2.

 با این همه مزیتی که در روایات در مورد نماز ذکر می شود، گاهی نسبت به نماز کاهل می شویم و نمازهامون رو به تأخیر می اندازیم خیلی دور از انصاف هست و خود ما هستیم که ضررش رو می بینیم. البته یکی از دلایل این سستی عدم اطلاعات و تحقیق در مورد احکام دین هست. وقتی با دوست عزیزی قراری میگذاریم سعی می کنیم که حتما به قول و قرارمون عمل کنیم اما گاهی فراموش می کنیم که سر قول و قرارهامون با خدا بمونیم.

ان شاالله که بتونیم نماز اول وقت رو در اولویت کارهامون قرار بدیم.

برای مطالعه ی مطالب بیشتر در مورد اهمیت نماز اینجا رو مطالعه بفرمایید.


منابع:

1.بحار الأنوار : 83 / 14 / 25، منتخب میزان الحکمة :328:مِن کتابهِ لمحمّدِ ابنِ أبیبکرٍ: اِرتَقِبْ وقتَ الصَّلاةِ فَصَلِّها لِوَقتِها ، ولا تَعَجَّلْ بها قَبلَهُ لِفَرَاغٍ ، ولا تُؤخِّرْها عَنهُ لِشُغلٍ .

2.خصال ص 522، ح 11: اَلصَّلاةُ مِن شَرائِعِ الدّینِ وَ فیها مَرضاةُ الرَّبِّ عَز َّوَ جَلَّ وَ هِىَ مِنهاجُ النبیاءِ وَ لِلمُصَلّى حُبُّ المَلائِکَةِ وَ هُدىً و ایمانٌ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ بَرَکَةٌ فِى الرِّزقِ

۳۱
مرداد

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از اسامی قیامت یوم الحسرة است که زیاد در روایات و سخنرانی ها شنیده ایم، اما دقیقا نمیدانیم که از چه چیزهایی بیشتر حسرت می خوریم. شاید اگر بدانیم که در آن روز از چه چیزهایی حسرت میخوریم در آن موارد بیشتر دقت کنیم.

یکی از جاهایی که انسان ها خیلی حسرت می خورند در این روایت زیبا آمده است:

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند:

هیچ شبی نیست مگر آنکه فرشته مرگ ، جناب عزرائیل علیه السلام به اهل قبر ندا می دهد و از آن ها می پرسد که شما بعد از دیدن مرگ و سختی هایش به چه کسی غبطه می خورید؟ آن ها می گویند: به مومنان در مساجد غبطه می خوریم! زیرا آن ها نماز می خوانند و ما نمی خوانیم1.

البته مساجد در این دوره اهمیت بسیار زیادی دارد و دشمن ما هم همین را فهمیده که تمام تلاش خود را در راستای دور کردن جوانان از مساجد، انجام می دهد. مساجد در صدر اسلام محل اجتماع مسلمین بود ، از کلاس های درس گرفته تا محل قضاوت بین مسلمین تا محل تجمع سپاهیان و سامان دهی نیروها..

اگر امروز هم ما هنوز در مساجد به کارهای مهم بپردازیم، مطمئنا از برکات فراوان آن بهره خواهیم برد.

چقدر خوب است که بچه ها را از کودکی با مسجد آشنا کنیم تا در بزرگسالی هم از مسجد فراری نباشند. که اگر اینطور باشد هم برکت در کارهای آن ها خواهد بود و هم در یوم الحسرة، نارحت و نگران نخواهند بود.

امام خمینی می فرمودند:

ای ملت! مسجدهای خودتان را حفظ کنید. ای روشنفکران! مسجدها را حفظ کنید. روشن فکر غربی نباشید. روشن فکر وارداتی نباشید... مساجد را حفظ کنید تا این نهضت به ثمر برسد؛ تا مملکت شما نجات پیدا کند. خداوند ان شاالله این مساجد را برای ما حفظ کند2



منابع:

1. ارشاد القلوب الی الصواب، ج 1، ص 53: ما مِن یَومٍ إلاّ و مَلَکٌ یُنادی فِی‌المَقابِر: مَن تَغبِطونَ؟ فَیقولونَ: «أهلَ المَساجِدِ؛ یُصَلّونَ و لا نَقدِرُ و یصومُونَ و لا نَقدِرُ و...

2.صحیفه امام، ج 8، ص 60

۱۹
فروردين

بسم الله الرحمن الرحیم

مراحل باطنی نماز بنا بر نظر اساتید اخلاق و عرفا 6 مرحله است.

1: حضور قلب

2: تفهم(فهم معنای آیات و اذکار نماز)

3: تعظیم (درک عظمت خدا در نماز)

4: هیبت

5: امید

6: حیا

بحثی که ما درباره حضور قلب شروع کردیم تازه اولین گام از مراحل 6 گانه ی باطنی نماز است.



قال الصادق علیه السلام:

إنَّ العبدَ اذا صَلَّی الصلاة لوقتِها، و حافظ عَلیها إرتَفَعَت بَیضاء نقیة، تَقول: حفظتنی حَفظَک الله، و اِذا لَم یَصِلُها لِوقتِها، و لَم یُحافِظ عَلیها رَجَعَت عَلیه سَوداء مُظلمَة، تَقول: ضَیَعتَنی ضَیَّعَکَ الله.

امام صادق علیه السلام فرمود:

هنگامی که بنده ای سر وقت به نماز بایستد و مراقب آن باشد (با شرایط کامل و حضور قلب) بصورت پاره ای نور سفید بالا می رود و می گوید: تو مرا حفظ کردی خدا تو را حفظ کند، ولی وقتی نماز را در وقتش نخواند و مراقب آن نباشد آن نماز بصورت لکه سیاه و تاریکی بر می گردد و می گوید: مرا ضایع کردی خدا تو را ضایع نماید.

محجة البیضاء، ج 1، ص 340


راهکار:

به توصیه ی بزرگان برای پیدا کردن حضور قلب در نماز ، طوری نماز بخوانید که انگار آخرین نمازی است که می خوانید.

بزرگان اخلاق می فرمایند هرکس که به مقامات عرفانی رسیده اول در نمازش تغییراتی حس کرده ... همه چیز از نماز شروع می شود.

برای اینکه بهتر نماز را درک کنیم لازم است که آگاهی ما نسبت به نماز بیشتر شود و این امر حاصل نمی شود جز با مطالعه راجع به نماز ِ کامل که از آیات و روایات و بزرگان برای ما به ارث رسیده. یکی از کتاب هایی که در این راه ما را کمک می کند کتاب اسرار الصلاة میرزا جواد آقای ملکی تبریزی است که از اوتاد و بزرگان عرفان می باشند.