فقط شیطان مقصر است؟

بسم الله الرحمن الرحیم

گاهی وقتی بچه های کوچیک کار بدی می کنن و پدر و مادر ازشون سوال می کنن: چرا این کار رو کردی؟ سریع جواب میدن: شیطون گولم زد. گاهی این تفکر تا بزرگسالی باقی هست و وقتی فرد کار اشتباهی مرتکب میشه با خودش میگه تقصیره شیطونه. یا اصلا خدا خودش برای ما شیطون رو گذاشت تا ما رو گمراه کنه پس چرا دیگه از ما انتظار داره؟ من این حرف رو خیلی شنیدم متاسفانه اما آیا واقعا تمام گناهان ما تقصیر شیطان است؟

در اینکه شیطان دشمن قسم خورده ی انسان است و از هیچ راهی برای گمراه کردن انسان دست برنمی دارد شکی نیست اما چرا شیطان بر انسان های مخلص و با تقوا تسلط ندارد¹؟

در قیامت وقتی از افراد سوال می شود که چرا از گمراهین بودید؟ تقصیر را به گردن شیطان انداخته و می گویند که شیطان ما را مجبور کرد ؛ در این هنگام شیطان پاسخ می دهد : من هیچ تسلطی بر شما نداشتم جز اینکه شما را دعوت کردم و شما نیز دعوت مرا پذیرفتید².

یکی از شاگردان شیخ انصاری شبی در خواب، شیطان را می بیند که زنجیرهایی کوچک و بزرگ را با خود می کشد. از او سوال می کند این زنجیرها برای چیست؟ شیطان می گوید: این زنجیرها هر کدام برای یکی از علما و افراد با تقواست. فرد می گوید دیدم یکی از زنجیرها از همه بزرگتر و ضخیم تر است و پاره شده پرسیدم این برای کیست؟ گفت: این برای شیخ انصاری است؛ دیروز او را تا کوچه کشیدم اما زنجیر را پاره کرد و برگشت. پرسیدم زنجیر من کدام است؟ گفت: بیچاره تو زنجیر نمی خواهی تو با اشاره به سمت من می آیی.

فردا خوابش را برای شیخ انصاری تعریف میکند. شیخ می فرمایند بله دیروز مشکلی برایم پیش آمد و هیچ پولی نداشتم ؛ با خودم گفتم مقداری از پول هایی که نزدم هست (سهم امام) به عنوان قرض برمیدارم و به محض باز شدن دستم برمی گردانم تا درون کوچه رفتم ناگهان به این فکر کردم اگر عمرم اجازه نداد و نتوانستم پول را برگردانم چه کنم؟ و به خانه برگشتم.

از مهم ترین راه هایی که باعث می شود شیطان هیچ راه نفوذی بر انسان نداشته باشد ؛ تقوا است. پس اگر خود ما در مقابل شیطان ضعف نشان ندهیم و به او اجازه جولان دادن ندهیم او راهی بر ما نخواهد داشت. وقتی تقوا پیشه کنیم و فقط در راه اوامر و نواهی الهی گام برداریم وسوسه های شیطانی هم کار ساز نیست و نمیتواند ما را گمراه کند.

برخی آیات قرآن بر این نکته دلالت دارند که هر کس که از یاد خدا غفلت کند ، شیطان بر او فرود می آید. پس بهتر است به جای تبرئه خود ، با یاد خدا و رعایت تقوا تمامی راههای نفوذ شیطان بر خود را بسته و تسلیم نیرنگ ها و وسوسه های شیطان نشویم.
 به هر حال شروع هر کاری سختی های خود را دارد ؛ شاید رعایت تقوا هم سخت باشد اما یادمان باشد، بهشت را به بها می دهند نه به بهانه ؛ پس اگر خود ما حاضر به اطاعت از اوامر پروردگار نیستیم تقصیر را به گردن شیطان نیاندازیم. 

منابع:

1. سوره ص،82 -83 "قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ‏‏ إِلاَّ عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ"

2.ایه 22 سوره ابراهیم
وَقَالَ الشَّیْطَانُ لَمَّا قُضِیَ الأَمْرُ إِنَّ اللّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدتُّکُمْ فَأَخْلَفْتُکُمْ وَمَا کَانَ لِیَ عَلَیْکُم مِّن سُلْطَانٍ إِلاَّ أَن دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِی فَلاَ تَلُومُونِی وَلُومُواْ أَنفُسَکُم مَّا أَنَاْ بِمُصْرِخِکُمْ وَمَا أَنتُمْ بِمُصْرِخِیَّ إِنِّی کَفَرْتُ بِمَا أَشْرَکْتُمُونِ مِن قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ‏